Nghịch lý ở Mỹ: Lợi suất trái phiếu tiếp tục tăng dù Fed tuyên bố vẫn giảm lãi suất

Tính đến ngày 29/3, lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm là 4,21%, tăng so với mức 3,86% vào cuối năm ngoái. Kết quả là, lãi suất trung bình của khoản vay thế chấp mua nhà cố định 30 năm cũng tăng cao hơn, tương tự với chi phí đi vay trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp, Wall Street Journal cho hay.

Đà tăng của lợi suất khiến nhiều chuyên gia Phố Wall ngạc nhiên, bởi họ từng dự đoán lợi suất sẽ đi xuống. Điều này cũng khiến người Mỹ thất vọng bởi họ rất kỳ vọng lãi suất đi vay thế chấp mua nhà sẽ hạ nhiệt từ mức đỉnh 20 năm.

Tuy khiến nhiều người bất ngờ, xu hướng trái ngược của lãi suất chuẩn và lợi suất trái phiếu kho bạc lại cho thấy chi phí đi vay tại nền kinh tế lớn nhất thế giới đang biến động như thế nào và tương lai khó đoán đến đâu.

Đâu là nguyên nhân khiến lợi suất trái phiếu đi lên và liệu lợi suất sẽ tăng hoặc giảm trong tương lai gần?

Đằng sau đà tăng gần đây của lợi suất 

Lợi suất trái phiếu kho bạc thường tăng khi giá trái phiếu giảm. Lợi suất chủ yếu phản ánh nhận định của nhà đầu tư về hướng đi của lãi suất chuẩn ngắn hạn trong thời hạn của một trái phiếu.

Từ đó, lợi suất sẽ đặt ra mức sàn cho lãi suất đi vay thế chấp mua nhà và các loại nợ có lãi suất cố định khác.

Hiện tại, lãi suất ngắn hạn của Fed nằm trong khoảng 5,25 - 5,5%, mức cao nhất trong hơn 22 năm. Vào đầu năm 2024, nhà đầu tư kỳ vọng Fed sẽ hạ lãi suất 6 lần trong cả năm, từ đó đưa chi phí đi vay liên ngân hàng xuống 3,75 - 4%.

Tuy nhiên, số liệu thực tế đã khiến nhà đầu tư thất vọng. Số liệu lạm phát hai tháng đầu năm đều cao hơn ước tính của giới chuyên gia, và nền kinh tế vẫn tăng trưởng bền vững.

Nhà đầu tư buộc phải điều chỉnh kỳ vọng. Bây giờ, họ dự đoán vào cuối năm nay, ngân hàng trung ương Mỹ sẽ đưa lãi suất xuống phạm vi 4,5 - 4,75%.

Bản thân Fed vẫn phát tín hiệu sẽ hạ lãi suất. Tại cuộc họp chính sách vào tuần trước, các quan chức dự tính sẽ “nới tay” ba lần trong năm 2024, không đổi so với dự báo hồi tháng 12 năm ngoái.

Song, lợi suất trái phiếu kho bạc đã tăng lên khi kỳ vọng của nhà đầu tư tương ứng với dự đoán của Fed.

Lý do lợi suất có thể tăng cao hơn

Trong bài phát biểu Thông điệp Liên bang hồi đầu tháng này, Tổng thống Joe Biden cho rằng lãi suất đi vay thế chấp mua nhà sẽ giảm nếu lạm phát tiếp tục đi xuống. Ông Biden nói thêm rằng “Fed biết điều đó”.

Thực tế lại khá phức tạp.

Ngay cả khi Fed hạ lãi suất trong năm nay, lợi suất trái phiếu vẫn có thể tăng cao hơn nữa. Điều đó sẽ xảy ra khi nhà đầu tư hạ kỳ vọng về số lần ngân hàng trung ương Mỹ giảm lãi suất trong năm 2024, hoặc thậm chí là các năm sau.

Ông Jeffrey Cleveland, nhà kinh tế trưởng tại hãng quản lý tài sản Payden & Rygel, cho hay: “Fed sẽ hạ lãi suất, nhưng họ sẽ hành động muộn hơn và có ít đợt giảm hơn. Vì vậy, lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm có thể đi lên một chút”.

Mục tiêu cuối cùng của Fed là đưa lãi suất về mức không kích thích cũng không kìm hãm tăng trưởng kinh tế. Song, rất khó để xác định chính sách mức lãi suất trung lập đó.

Ở cuộc họp tháng 3, các quan chức Fed dự đoán lãi suất “dài hạn” là 2,6%. Đây là lần đầu tiên kể từ năm 2019 dự báo mà các quan chức đưa ra cao hơn mức 2,5%. Các nhà kinh tế cho rằng Fed sẽ tiếp tục nâng dự báo lãi suất dài hạn trong tương lai.

Tất nhiên, sau cùng Fed vẫn có thể hạ lãi suất xuống mức trước đại dịch. Tuy nhiên, ông Cleveland cho rằng điều này khó có thể xảy ra trong 6 tháng tới. Các nhà đầu tư sẽ phải ngẫm đến một loạt kịch bản, bao gồm khả năng Fed khó giảm lãi suất trong những năm tới.

Vẫn nhiều chuyên gia kỳ vọng lợi suất sẽ đi xuống

Lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm hiện vẫn ở dưới mức đỉnh xác lập vào tháng 10 năm ngoái là khoảng 5%. Vào thời điểm đó, dữ liệu cho thấy nền kinh tế Mỹ đang tăng tốc và nhà đầu tư vẫn lo ngại rằng Fed sẽ tiếp tục nâng lãi suất.

Nhiều chuyên gia tin rằng lợi suất rất khó quay lại mức đỉnh 5%.

Theo ông John Madziyire, người đứng đầu bộ phận trái phiếu kho bạc tại Vanguard, để lợi suất vọt lên thì tốc độ tăng trưởng kinh tế cần mạnh lên đáng kể hoặc thị trường cần phải lo lắng về việc Bộ Tài chính phát hành thêm trái phiếu để bù đắp thâm hụt ngân sách liên bang.

Nhiều khả năng, giới hạn trên của lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm là khoảng 4,5%, ông Madziyire nói. Vị chuyên gia cho biết thêm rằng lợi suất cũng có thể tụt xuống thấp nhất là khoảng 3,5% nếu lạm phát hạ nhiệt trở lại.

Đó là lý do tại sao ông Madziyire và các cấp dưới vẫn sẵn lòng mua thêm trái phiếu kho bạc bất cứ khi lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm lên khoảng 4,35%, mức cao nhất trong phạm vi gần đây.