Thị trường chứng khoán Mỹ tăng giảm liên hồi, nhà đầu tư chưa hết bất an

Thị trường chứng khoán Mỹ giảm điểm trong phần lớn các phiên giao dịch tuần trước. Sau đó, cổ phiếu bất ngờ tăng mạnh vào ngày 13/10, chỉ để lao dốc lần nữa trong phiên 14/10. Điều gì đang khiến thị trường biến động dữ dội như vậy?

Một số nhà đầu tư cho rằng chuyến đi tàu lượn gần đây của thị trường có vẻ giống một đợt tăng điển hình trong thị trường gấu: giá cổ phiếu phục hồi tạm thời để tiếp tục bị bán tháo trở lại.

Trong các cuộc bán tháo tồi tệ nhất, giá cổ phiếu thường xác lập một trong những đợt tăng mạnh nhất năm, chẳng hạn như sau khi bong bóng dot-com vỡ tan vào năm 2000, trong những tháng trước khi Lehman Brothers sụp đổ vào năm 2008 và sau khi đại dịch COVID-19 bùng phát vào năm 2020.

Nguyên nhân là vì số lượng đặt cược chống lại thị trường có thể lớn đến mức nhà đầu tư tin rằng giá cổ phiếu sẽ sụt mạnh, khiến số khác nghĩ đây là thời điểm tốt để bắt đầu mua vào, Wall Street Journal giải thích.

Động lực đó dường như đã tác động đến thị trường chứng khoán tuần trước. Trong vài ngày tới, nhà đầu tư sẽ nhận được một loạt dữ liệu kinh tế mới. Bank of America, Netflix và United Airlines Holdings cũng sẽ công bố kết quả kinh doanh quý III.

Nhìn chung, thị trường đã bị đánh bầm dập bởi lực bán không hồi kết trước cuộc phục hồi ngắn ngủi ngày 13/10. Chỉ số S&P 500 giảm điểm 16 trong 20 phiên gần đây và đã rơi xuống mức thấp nhất trong gần hai năm.

Các nhà đầu tư cũng ngày càng trở nên bi quan. Theo Hiệp hội các nhà đầu tư cá nhân, tỷ lệ các nhà đầu tư tin giá cổ phiếu sẽ xuống thấp hơn trong 6 tháng tới đã tăng vào tuần trước lên 56%.

Ông Nicholas Colas, đồng sáng lập của nền tảng DataTrek Research, cho hay: “Thị trường không bao giờ di chuyển theo một hướng ngày này qua ngày khác trong nhiều tuần liền, cho dù trong thị trường gấu hay thị trường giá lên”.

“Giá cổ phiếu càng biến động theo chiều đi xuống, thì khả năng thị trường bật tăng trong phút chốc sẽ càng lớn”, vị chuyên gia nhận định.

Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư đang cảnh giác về nguy cơ thị trường sẽ trải qua nhiều đau đớn hơn, đặc biệt là vì giá cổ phiếu đã cố gắng phục hồi nhiều lần trong năm nay nhưng cuối cùng chỉ giảm sâu hơn.

Áp lực càng lớn hơn khi vào ngày 14/10, lợi suất trái phiếu Kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm đã tăng lên 4,005% - mức cao nhất kể từ tháng 10/2008 và cuối năm ngoái lợi suất chỉ dao động quanh mức 1,496%.

Lãi suất cao hơn thường gây ra lực cản cho thị trường vì các nhà đầu tư sẽ ngại chi trả phần bù rủi ro cao hơn cho cổ phiếu trong khi họ có thể nhận được lợi nhuận cao hơn từ thị trường trái phiếu Kho bạc ít rủi ro hơn.

Đà tăng của lợi suất trái phiếu đã khiến tình trạng bán tháo trên thị trường chứng khoán tiếp tục. Chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones giảm 1,3% trong phiên 14/10, xoá sổ gần một nửa mức tăng so với phiên hôm trước. Wall Street Journal lưu ý phiên 14/10 cũng là đợt tăng mạnh nhất trong một ngày của Dow Jones kể từ tháng 11/2020.

Giá cổ phiếu cũng tăng cao hơn trong mùa hè, chỉ để tụt xuống mức thấp mới trong năm chỉ vài tuần sau khi Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell nhấn mạnh tại hội nghị Jackson Hole rằng cuộc chiến chống lạm phát vẫn chưa thành công.

Giới đầu tư và phân tích nói sự bất ổn của thị trường bắt nguồn từ môi trường kinh tế khó khăn. Lạm phát vẫn đang ở mức cao bất chấp nỗ lực tăng lãi suất mạnh mẽ của Fed. Kỳ vọng về thu nhập của doanh nghiệp đang giảm xuống và lãi suất cho vay thế chấp quá cao đã ảnh hưởng đến thị trường nhà ở.

“Đột nhiên, định giá cổ phiếu và thu nhập doanh nghiệp đều đối mặt với bất ổn khó lường. Chúng tôi chưa bao giờ thấy tình trạng này kể từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008”, ông Brad McMillan - CIO tại Commonwealth Financial Network, cho hay.

Giám đốc McMillan cho biết ông đã điều chỉnh giảm vị thế của một số khách hàng trong những tháng gần đây do thị trường quá bất ổn và khả năng Fed sẽ tiếp tục tăng lãi suất chuẩn.

Đợt bán tháo năm nay có một điểm đáng chú ý: Giá cổ phiếu có vẻ hơn so với mức giá trung bình trong thời gian qua. Chỉ số S&P 500 tuần trước giao dịch ở mức gấp 15,7 lần thu nhập dự phóng trong 12 tháng tới, giảm so với con số 21,5 lần vào cuối năm ngoái, theo FactSet.

Trong bối cảnh cổ phiếu đang bị bán tháo, nhiều nhà đầu tư đang háo hức tìm cơ hội mua vào để chờ một đợt tăng mới. Điều đó đồng nghĩa rằng họ đang tập trung tìm kiếm dấu hiệu cho thấy một cú đảo chiều sắp xuất hiện, chẳng hạn như khi Fed giảm tốc độ hoặc ngừng việc tăng lãi suất. Nhưng làm sao để xác định đúng thời điểm lại không dễ.